:该文为清末杨仁山居士改订明季吹万老人所著《释教三字经》而成,简述佛教之历史与要义。杨仁山居士,即赵元任夫人杨步伟女士之祖父。杨步伟女士著有《一位中国女人的自述》一书,并有赵元任先生之英文译本。《佛教初学课本》及《 佛教初学课本注》原由杨仁山居士创办之金陵刻经处刊行。此次输入所用为西历一九九一年香港佛经流通处发行之影印本。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(1)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(2)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(3)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(4)

【法界】

无始终,无内外,强立名,为法界。法界性,即法身,因不觉,号无明。

空色现,情器分,三世间,从此生。迷则凡,悟则圣,真如体,须亲证。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(5)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(6)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(7)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(8)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(9)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(10)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(11)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(12)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(13)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(14)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(15)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(16)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(17)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(18)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(19)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(20)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(21)

【释迦佛生】

证者谁,释迦尊,大悲愿,示诞生。处王宫,求出离,夜逾城,人不知。

入雪山,修苦行,六年间,习寂定。从定起,出山来,坐树下,心镜开。

天龙喜,魔胆落,睹明星,成正觉。启大教,说华严,尘刹海,现宝莲。

悯凡愚,不能听,隐尊特,显劣应。说阿含,第二时,四谛法,接小机。

证四果,出生灭,演方等,破法执。第四时,谈般若,二乘转,教菩萨。

开显圆,法华会,学无学,得授记。涅槃经,最后说,显真常,扶戒律。

五时教,如是说,亦融通,亦分别。化道圆,归真际,双树间,吉祥逝。

荼毗后,分舍利,阿育王,变古制。碎宝末,造浮图,役鬼神,遍阎浮。

优填王,始造像,令后人,修供养。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(22)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(23)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(24)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(25)

【集结三藏】

大迦叶,命阿难,集结经,石窟间。修多罗,是经藏,毗奈耶,是律藏。

阿毗昙,是论藏,正法隆,外道丧。藏分三,部十二,遇有缘,作佛事。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(26)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(27)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(28)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(29)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(30)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(31)

【大法东来】

汉明帝,梦金人,求圣教,遣蔡愔。腾兰来,经像至,初译经,四十二。

道教徒,兴恶念,请焚经,为试验。道经毁,佛经全,光炽盛,耀人天。

善男女,皆生信,求出家,期现证。建十寺,安僧尼,三宝备,始于兹。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(32)

【十宗】

溯源流,知宗派,宗有十,分大小。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(33)

〖成实宗〗

成实宗,六代盛,高僧传,可为证。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(34)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(35)

〖俱舍宗〗

俱舍宗,陈至唐,五代后,渐微茫。

此二宗,是小乘,律小大,七大乘。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(36)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(37)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(38)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(39)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(40)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(41)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(42)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(43)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(44)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(45)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(46)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(47)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(48)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(49)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(50)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(51)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(52)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(53)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(54)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(55)

〖禅宗〗

传心印,为禅宗,佛拈花,迦叶通。授阿难,为二祖,次第承,皆可数。

第十二,号马鸣,造起信,大乘兴。十四祖,名龙树,入龙宫,华严遇。

传世间,法雨树,造诸论,施甘露。廿八祖,达摩尊,来东土,示性真。

离文字,要亲证,有慧可,得心印。传僧璨,为三祖,信心铭,超今古。

第四祖,名道信,知无缚,解脱竟。五祖忍,居黄梅,东山上,道场恢。

第六祖,名慧能,传衣钵,道大行。六祖下,二禅师,南岳让,青原思。

南岳下,一马驹,踏杀人,遍寰区。青原下,一石头,石头路,滑似油。

分五家,派各别,临济宗,行棒喝。玄要分,宾主别,人与境,夺不夺。

沩仰宗,示圆相,暗机投,义海畅。曹洞宗,传宝镜,定君臣,行正令。

云门宗,顾鉴咦,一字关,透者希。法眼宗,明六相,禅与教,无两样。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(56)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(57)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(58)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(59)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(60)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(61)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(62)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(63)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(64)

〖律宗〗

既明宗,须知律,持五戒,本乃立。为沙弥,持十戒,比丘僧,具足戒。

戒二百,又五十,尼增百,戒始足。梵网戒,制菩萨,重有十,轻四八。

律门祖,优波离,承佛印,肃清规。先束身,次摄心,得圆通,证道深。

唐道宣,精毗尼,大小乘,咸总持。宋元照,继其后,著述多,善分别。

既明律,须研教,辨权实,判大小。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(65)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(66)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(67)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(68)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(69)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(70)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(71)

〖天台宗〗

北齐朝,有慧文,读中论,得其精。祖龙树,立三观,空假中,归一贯。

传弟子,南岳思,止观法,万世师。第三世,有智者,演教观,判高下。

藏与通,别与圆,此四教,至今传。谈性具,善恶兼,百界如,有三千。

此一派,号天台,宗法华,佛慧开。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(72)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(73)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(74)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(75)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(76)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(77)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(78)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(79)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(80)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(81)

〖贤首宗〗

华严经,最尊胜,初传来,在东晋。杜顺师,是文殊,阐华严,盘走珠。

第一传,得智俨,作搜玄,记十卷。第二传,是贤首,探玄记,世稀有。

清凉疏,释新经,并作钞,博而精。小与始,终与顿,至于圆,五教振。

四法界,十玄门,暨六相,义最纯。因该果,果彻因,摄万法,归一真。

圭蜂密,疏圆觉,大钞祥,小钞略。此一派,贤首宗,亦行布,亦圆通。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(82)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(83)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(84)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(85)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(86)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(87)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(88)

〖慈恩宗〗

唐玄奘,游西域,学瑜伽,祖弥勒。依戒贤,大论师,亲传授,历年时。

归长安,传窥基,通因明,善三支。成唯识,作述记,破邪宗,伸正义。

有现量,有比量,究竟依,圣教量。偏计执,依他性,二者离,园成证。

此一宗,号慈恩,先谈相,后显真。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(89)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(90)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(91)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(92)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(93)

〖三论宗〗

三论宗,传最古,秦罗什,来兹土。真空义,为第一,群弟子,竞传习。

曰中论,曰百论,十二门,为三论。唐吉藏,施大功,三论疏,传海东。

法藏释,十二门,宗致记,至今存。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(94)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(95)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(96)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(97)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(98)

〖密宗〗

善无畏,至长安,唐一行,受真传。作疏释,大日经,真言教,始得明。

金刚智,及不空,接踵来,广流通。灌顶法,不轻授,非法器,转获咎。

立禁令,自明始,秘密宗,敕停止。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(99)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(100)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(101)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(102)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(103)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(104)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(105)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(106)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(107)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(108)

〖净土宗〗

晋慧远,住匡庐,结莲社,德不孤。魏昙鸾,修妙观,生品高,瑞相现。

唐道绰,暨善导,唱专修,为妙道。此法门,三经说,大经该,小经切。

观经语,最惊人,许五逆,得往生。三藏教,所不摄,佛愿力,诚难测。

一称名,众罪灭,临终时,佛来接。下中上,根不齐,一句佛,同生西。

既生西,皆不退,亲见佛,得授记。净土宗,真简要,协时机,妙中妙。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(109)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(110)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(111)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(112)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(113)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(114)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(115)

〖忏法〗

上十宗,已说完,忏悔法,更须探。慈悲忏,何人集,志公等,高僧十。

梁武帝,心至诚,度故妻,脱蟒形。唐悟达,有夙业,人面疮,生于膝。

遇神僧,为洗冤,三昧水,浇即痊。作水忏,后世传,如法行,利无边。【诸法】

为学者,须知法,染与净,善分别。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(116)

〖五蕴〗

色受想,并行识,此五蕴,本空寂。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(117)

〖六根〗

眼耳鼻,舌身意,此六根,应须记。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(118)

〖六尘〗

色声香,味触法,此六尘,亦须识。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(119)

〖十二处〗

前六根,与六尘,十二处,常相亲。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(120)

〖十八界〗

根尘接,有六识,十八界,从此立。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(121)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(122)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(123)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(124)

〖转八识成四智〗

末那识,为第七,阿赖耶,第八识。八种识,为心王,转成智,性发光。

大圆镜,平等性,妙观察,成所作。此四智,一心圆,八识转,体用全。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(125)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(126)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(127)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(128)

〖三身〗

曰法身,曰报身,曰应身,是三身,自受用,他受用,一报身,说二用。

胎生身,变化身,此二种,皆应身。约为三,开为五,相无定,随机睹。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(129)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(130)

〖五眼〗

有肉眼,有天眼,有慧眼,有法眼,并佛眼,名五眼,见所见,皆无限。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(131)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(132)

〖六通〗

天眼通,天耳通,他心通,宿命通,神境通,漏尽通,圣与凡,各不同。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(133)

〖四谛〗

曰苦集,曰灭道,四谛法,须寻讨。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(134)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(135)

〖十二因缘〗

自无明,至老死,十二因,为缘起。顺流转,逆还灭,当处空,无分别。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(136)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(137)

〖六度〗

布施度,持戒度,忍辱度,精进度,禅定度,智慧度,自他苦,从此度。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(138)

〖四无量心〗

慈与悲,喜与舍,四无量,称圣者。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(139)

〖涅槃四德〗

曰常乐,曰我净,此四德,涅槃证。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(140)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(141)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(142)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(143)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(144)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(145)

〖十界〗

有情界,说六凡,三途苦,须先论。曰地狱,曰饿鬼,曰畜生,苦无比。

曰天道,曰人道,曰修罗,乐事少。曰声闻,曰缘觉,取灭度,为独乐。

曰菩萨,曰如来,抚众生,如婴孩。此四圣,并六凡,为十界,一性含。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(146)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(147)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(148)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(149)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(150)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(151)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(152)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(153)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(154)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(155)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(156)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(157)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(158)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(159)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(160)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(161)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(162)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(163)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(164)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(165)

〖器世间〗

既论身,须论土,土为依,身为主。四大洲,共铁围,七金山,绕须弥。

为大地,风力持,水火金,不相离。水轮含,十方界,性流动,如何载?

业力持,得自在,风金摩,火形现。庵摩果,比阎浮,果体圆,圆如球。

彼上下,与四周,人与物,如何留?楞严经,秘密说,善会通,不可执。

日与月,绕虚空,不堕落,谁之功?有过去,有现在,有未来,三世改。

南与北,西与东,并四维,上下通,观十方,人在中,人居地,地居空。

数此地,至大千,凡圣居,各有缘。同居土,方便土,实报土,寂光土,

分四土,自台教,前二粗,后二妙。法性土,净化土,染化土,分三土。

贤首教,如是说,从本源,生枝节。娑婆界,极乐界,华藏界,及余界,

界非界,非界界,重重涉,各无碍。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(166)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(167)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(168)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(169)

【劝学】

学佛者,首在信,信而解,解而行,由解行,至于证,识次第,辨邪正。

宗说通,理事融,破我执,第一功。四句离,百非遣,妄念消,真性显。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(170)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(171)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(172)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(173)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(174)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(175)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(176)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(177)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(178)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(179)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(180)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(181)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(182)

【叙述古德】

古之人,行履笃,言不诳,心不曲。守清素,如慧开,竭尽施,不积财。

自洁者,如道林,入深山,远女人。尊师者,如道安,服苦役,心自甘。

孝亲者,如道丕,为养母,自忍饥;父捐躯,为报国,丕苦求,骨跃出。

高尚者,如道恒,避荣命,入山深。感应者,如道生,石点头,听讲经。

求通经,如灵辨,骨肉穿,妙义显。冲举者,尼净检,凌霄去,身冉冉。

神解者,李通玄,华严论,千古传。机捷者,灵照女,老庞公,徒延伫。

举十德,励初学,依此修,成正觉。

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(183)

田英章佛经书法(清末杨仁山居士改订佛教三字经并译)(184)

【余韵】

三字偈,随分说,如风过,万籁歇。非有言,非无言,会此意,是真诠。

,