今天，国际教科文组织以“语言无国界”为主题庆祝2020年国际母语日。地方性、跨国界的语言可以促进和平对话，并有助于保护土著遗产。
国际母语日 Tago de la Gepatra Lingvo
语言无国界 senlandlimaj lingvoj
土著遗产 indiĝena heredaĵo
文化和语言多样性 diverseco de kulturoj kaj lingvoj
纵观全世界，一些地方语言正在蓬勃发展，其中有许多是跨境语言。例如，得益于有关国家政府20世纪80年代以来所做的努力，新西兰和库克群岛的毛利语地方变体和北欧各国的萨米语地方变体均呈现振兴之势。
蓬勃发展 prosperi/flori
跨境语言 translandlima lingvo
毛利语 maoria lingvo
萨米语 sami-a lingvo
世界上许多地方的国界都是人为强加的。从撒哈拉以南非洲，到中东，再到拉丁美洲，许多国界都是在谈判中被划定的，这些国界粗暴地分割了拥有数百年历史的社区。这一过程加剧了世界各地的冲突。专门研究跨境语言的语言学家们指出，对于这样的社区来说，官方划定的国界通常并不“存在”。这些社区仍然继续开展贸易、遵守共同的文化习俗并用共同的地方语言进行交流。跨国界语言具有天然的活力，因为它们是由来自两个及以上国家的人民交叉培育而成的。
国界 landlimo
谈判 intertrakti
社区 komunumo
语言学家 lingvisto
在其他许多跨境语言中，斯瓦希里语就是这样一个例子。这门通行于撒哈拉以南非洲的语言有1.2亿至1.5亿人使用。它是一种混合语言，由来自南部非洲、阿拉伯、欧洲和印度的语言元素组成。其演变过程是移民、贸易、奴隶制和殖民主义等多种因素共同作用的结果。今天，它既是撒哈拉以南非洲最重要的通用语言，也是促进非洲团结和外交的强大动力。它是坦桑尼亚的一门全国性和官方语言，是肯尼亚和刚果民主共和国的一门全国性语言。它也是乌干达、卢旺达、布隆迪、莫桑比克北部和索马里南部的跨国界通用语，还在马拉维、赞比亚和苏丹南部被小范围地使用。
撒哈拉以南非洲 Sub-Sahara Afriko
混合语言 hibrida/miksita lingvo
斯瓦希里语 svahila lingvo
移民 elmigrinto/enmigrinto
贸易 komerco
奴隶制 sklavismo
殖民主义 koloniismo
克丘亚语是另一个例子。这门古印加帝国的语言现在已经演变成一个紧密联系的土著语系，在秘鲁、玻利维亚、厄瓜多尔、智利、哥伦比亚和阿根廷约有800万至1000万人使用这门语言。
克丘亚语 keĉua lingvo
演变 evolui
印加帝国 inkaa imperio
土著语系 familio de indiĝenaj lingvoj
跨境语言的活力意味着它们能够为土著文化和传统的繁荣提供空间。在适当的条件下，它们还可以成为促进邻国之间和平的有力工具。跨国界语言是邻国间和同一地区内若干国家之间的情感和共同遗产纽带，能够加强邻国人民之间的团结，并使人们能够享受其丰富多彩的身份。
邻国之间 inter najbaraj landoj
在适当的条件下 sub decaj cirkonstancoj
加强团结 fortigi solidarecon
丰富多彩的 bunta/multkolora
以母语教学为基础的多语教育的发展不仅提高了学习成效，而且有助于维护语言多样性和多语言性，它们是促进包容的关键要素。跨国界语言具有在仅一条国界之隔的相邻社区之间形成强大的情感和文化联系的潜力。
以母语教学为基础的 bazita sur gepatralingva instruado
多语言性 plurlingveco
包容 inkluziveco
关键要素 ŝlosila elemento
在世界语中，我们经常会听到或用到一个表达法，denaska esperantisto，字面意思是“世界语母语者”。他们一般来自国际家庭，即父母来自不同的国家，因世界语相识结缘，结婚以后世界语成为他们的家庭语言。孩子出生之后，父母分别用自己的母语跟孩子沟通，三人在一起时则用世界语。
世界上有多少世界语母语者呢？有报告称，1994年有285个家庭。2004年，科尔塞蒂的论文提到，估计世界上有2000名世界语母语者，分布地以欧洲为主。
虽然世界语母语者从出生起就开始讲世界语，但世界语从来没有成为任何一个人的唯一母语，他们的母语可能是双语、三语甚至四语。作为一名denaskulo，世界语是他们的母语之一，用来和父母交流，同时他还需要用父亲的语言、母亲的语言跟祖父母交流，如果父母结婚后定居在第三国，他们还需要懂该国的语言。
国际世界语协会在2020年国际母语日的宣言中提到： 国际世协相信基于相互理解的语言之上的教育、相信全面的语言公正、相信基于教育和理解之上的世界和平。以世界语为纽带，国际世协为世界各地实现这些目标而努力。国际世协呼吁联合国、联合国教科文组织和所有人为建立可持续的世界而努力，为实现第四个可持续发展目标及与之相关的知识、平等、正义和愿景而努力。
Deklaro de Universala Esperanto-Asocio okaze de la
Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, 21 februaro 2020
Unuiĝintaj Nacioj kaj ties membraj ŝtatoj alvokis al atingo de bonkvalita edukado por ĉiuj kiel la kvara el deksep Celoj por Daŭripova Evoluigo atingendaj ĝis la jaro 2030. Inter la antaŭvidataj rezultoj kaj la iloj por realigi tiun kvaran Celon por Daŭripova Evoluigo estas:
· Universala elementa kaj meza edukado
· Universala antaŭelementa edukado
· Universala kapablo legi kaj skribi inter la junularo
· Genra egaleco
· Efikaj lernaj medioj
· Kvalifikitaj instruistoj
Tiu Celo supozigas, ke se studentoj frekventas lernejojn sub zorgo de kvalifikitaj instruistoj, ili lernos.
Sed tie kuŝas silenta antaŭsupozo -- nome ke la studentoj instruiĝu en lingvo kiun ili komprenas.
En multaj landoj kaj cirkonstancoj ili ne estas instruataj en la propraj lingvoj kaj oni malmulton faras por helpi ilin transiri al la lingvo de instruado. Tio ofte malavantaĝas ilin tutvive, nuligante la pozitivon de lerneja ĉeesto, de kompetenta instruado, kaj de investo en lerneja infrastrukturo. Sen instruado de lernantoj en lingvo kiun ili komprenas, ni forĵetas monon kaj, kun ĝi, promesplenajn vivojn.
Pro tio, UNESKO proklamis la 21-an de februaro Internacia Tago de la Gepatra Lingvo, festata ĉiujare. Ĝi ĉefe celas emfazi la edukajn avantaĝojn de uzado de la gepatra lingvo en lernejoj, precipe elementaj lernejoj. Infanoj lernas legi kaj skribi pli rapide en lingvo kiun ili plene scipovas -- aŭ, pli precize, ili spertas malavantaĝon se ili devas komenci sian lernadon en lingvo kiun ili ne scipovas, parte aŭ komplete.
La Internacia Tago de la Gepatra Lingvo memorigas nin ankaŭ, ke en multaj mondopartoj al tutaj lingvoj mankas oficiala statuso, oni diskriminacias kontraŭ iliaj parolantoj, kaj oni malatentas iliajn kulturajn valorojn.
Universala Esperanto-Asocio, kiel unu el malmultaj neregistaraj organizoj kiuj sin koncernas pri lingvaj demandoj, forte subtenas la Internacian Tagon de la Gepatra Lingvo kaj ĝia mesaĝo de lingva justeco por ĉiuj. Kiel diris Audrey Azoulay, Ĝenerala Direktoro de UNESKO, en 2018: "Nia Organizaĵo dividas kun la esperantista Movado komunajn valorojn: esperon en konstruado de paca mondo, harmonian kunvivadon inter la popoloj, respekton al kultura diverseco, solidarecon trans la limoj."
Mallonge dirite, UEA kredas je edukado por ĉiuj en lingvoj kiujn ili komprenas, je lingva justeco ĉiuaspekta, kaj je mondo paco per edukado kaj kompreniĝo. Nia Asocio laboras por tiuj celoj en ĉiu angulo de la mondo, ligita de la Internacia Lingvo Esperanto. Ni alvokas al Unuiĝintaj Nacioj, UNESKO, kaj ĉiuj laborantoj por daŭripova mondo, ke ni kune atingu la kvaran Celon por Daŭripova Evoluigo kaj la scion, egalecon, justecon kaj perspektivon kiuj akompanus tiun atingon.
